[ Pobierz całość w formacie PDF ]
węglowodanów (laktozy), 1-2% białka i ok. 4% tłuszczu. Widać wprawdzie,
\e udział kaloryczny węglowodanów wynosi ok. 40%, ale wa\ne, by nie mylić
laktozy (cukru mlekowego) z dekstrozÄ… (cukrem ze skrobi), a \ywieniowych
potrzeb dziecka z potrzebami osoby dorosłej. Dorosły, który wymagałby 2500
ka-
249
248
lorii dziennie i chciałby te potrzeby zaspokoić odpowiednią ilością mleka
kobiety, pobierałby dziennie 270 g węglowodanów (22,5 jednostki
chlebowej), które dawałyby 1100 kalorii. Ale skład mleka kobiecego nie jest
odpowiedni dla \ywienia dorosłych. Ten pokarm jest przeznaczony dla
niemowląt, u których stosunek powierzchni ciała do jego masy jest
niekorzystny i stanowi raczej wspomnienie czasów, gdy istoty \ywe dopiero
ewoluowały w kierunku ciepłokrwistości.
W "epoce przedinsulinowej" ilość węglowodanów dopuszczalną dla
diabetyków oszacowano na 72 g. Prosty przypadek cukrzycy reaguje dobrze
na takÄ… dawkÄ™, a dalsze ograniczenia nie przynoszÄ… \adnych dodatkowych
korzyści (mo\e poza szybszym spadkiem wagi). Ni\sza ilość węglowodanów
zwykle nie jest korzystna, być mo\e dlatego, \e pewną ilość cukru organizm
pobiera z pokarmu, a resztę wytwarza w procesie przemiany białek i kwasów
tłuszczowych.
Gdyby skalkulować potrzeby mózgu, który wymaga najwięcej
węglowodanów, oraz innych narządów, otrzymamy wynik równy 9,4 gramom
węglowodanów na godzinę. W czasie potrzebnym do strawienia trzech
posiłków (osiem godzin) daje to liczbę bliską 72 gramów. Oznacza to, \e
powinno się jadać tylko tyle węglowodanów, ile mo\na całkowicie strawić.
Nadmiar jest szkodliwy, poniewa\ musi zostać z pomocą insuliny
przetworzony w tłuszcz, a co za tym idzie, wywołuje hiperinsulinizm, główną
przyczynę wielu współczesnych chorób. Pamiętajmy, \e wszelki nadmiar
cukru - a więc cukier, który nie został zu\yty - musi zostać odło\ony w tkance
zapasowej, a proces ten wymaga energii. Być mo\e z tego właśnie powodu
po posiłku wysokowęglowodanowym ludzie czują charakterystyczne
znu\enie. Organizm jest zmęczony, poniewa\ zu\ywa energię, której
potrzebuje do zmagazynowania nadmiaru cukru. Ludzie unikający dań
węglowodanowych nie doświadczają zaraz po jedzeniu wspomnianego
"znęcenia".
Owe 70-80 gramów węglowodanów to "rozwa\na dieta" w najczystszym tego
słowa znaczeniu, która stanowi kompromis
między "normalną" dietą bogatą w węglowodany a pełną abstynencją
węglowodanową. Przy diecie niskowęglowodanowej nie odczuwa się głodu,
nie obserwuje siÄ™ te\ \adnych reakcji stresowych.
CZEGO SI SPODZIEWA
Lekarz, który zamierza przepisać dietę niskowęglowodanową, albo osoba,
decydująca się j ą rozpocząć, muszą pamiętać, \e faktyczne szkody wynikłe z
powodu nadmiaru węglowodanów nie są odwracalne. Istnieje du\a ró\nica
między zastosowaniem diety niskowęglowodanowej we wczesnym wieku a
wdra\aniem jej u osób starszych, w wieku 40, 60 czy 80 lat.
Mo\na to porównać do przesadzania drzew: inaczej się przesadza sadzonkę,
do tego ze sporą ilością ziemi wokół korzeni, ni\ dojrzałe drzewo, którego
korzenie - przynajmniej niektóre - trzeba poodcinać. W wypadku przenosin
du\ego drzewa wszystko jest mo\liwe: mo\e stracić liście, albo te\ w ogóle
nie wytrzymać przeprowadzki.
Podobną sytuację mamy, gdy dietę niskowęglowodanową zastosuje osoba
dorosła lub wiekowa. Ich metabolizm od dawna przywykł do du\ych ilości
cukrowców i jakoś sobie z nimi radził, zwykle wynajdując osobliwe sposoby
regulacji. Tak\e ich jelita przywykły do cukru i mąki. Zupełna rezygnacja z
węglowodanów mo\e postawić organizm w obliczu nowych, odmiennych
problemów. Nagle wypracowane przez lata sposoby na nadmiar
węglowodanów stają się zbyteczne; trzeba za to radzić sobie z większą ilością
tłuszczu i białka.
W następnych podrozdziałach opiszemy pewne reakcje spotykane u ludzi,
którzy zastosowali dietę niskowęglowodanową. Obserwacje te zostały
poczynione w ciągu wielu lat na tysiącach osób.
250
251
Utrata apetytu
Po rozpoczęciu diety nisko węglowodanowej pacjenci otyli w zasadzie nie
odczuwają \adnych negatywnych skutków. Zazwyczaj dopisuje im apetyt, a
do tego sÄ… zadowoleni, bo chudnÄ…, mimo \e jedzÄ… du\o. Osoby nadmiernie
szczupłe prawie zawsze na początku tracą od 1,5 do 3 kilogramów, pózniej
jednak przybierają na wadze. Często ju\ po krótkim czasie tracą apetyt, a
czasem rozwija się u nich wstręt do jedzenia, szczególnie mięsa. Utrzymanie
ich przy diecie wymaga sporej siły przekonywania; jeśli chcą zrezygnować,
powinni wiedzieć, \e organizm przywyknie do małych doz węglowodanów, a
wtedy czekają ich rozmaite korzyści. Pamiętaj, \e przestawienie organizmu
na spalanie i po-\ytkowanie tłuszczu poprzez ograniczenie węglowodanów
przypomina odstawienie narkotyku, od którego jesteśmy uzale\nieni. W
końcu nastąpi powrót do zdrowia, ale droga do celu jest bardzo trudna.
W wypadku niektórych szczupłych ludzi pozostałością "czasów
węglowodanowych" nie jest wcale większy apetyt (jak u otyłych), ale raczej
jego brak. Dieta niskowęglowodanowa kładzie kres hiperinsulinizmowi, a to
usuwa ostatnią przyczynę, dla której osoby wychudzone w ogóle jedzą: ich
hipoglikemię. Ogólnie rzecz ujmując ludzie chudzi jedzą z powodu niskiego
poziomu cukry we krwi, a nie dlatego, \e są głodni.
Wa\ne, aby ludzie ci wiedzieli zawczasu, \e zmiana mo\e być trudna; dzięki
temu nie będą mieli wra\enia, i\ to dieta nie dla nich. W rzeczywistości
bowiem skorzystają na niej nawet bardziej ni\ innni pacjenci. Mieliśmy do
czynienia z setkami takich sytuacji: krańcowo wychudzeni ludzie zmieniali się
w zadowolone, mocno zbudowane osoby o normalnej wadze.
Wspomnieliśmy ju\ wcześniej, \e postępowanie nazbyt radykalne jest
nierozsÄ…dne. Ograniczenie siÄ™ do 5-6 jednostek chlebowych,
odpowiadających 60-72 gramom czystych węglowodanów, stanowi wyjście
idealne i najszybciej uwalnia pacjenta od dolegliwości \ołądkowo-jelitowych
(zgagi, wzdęcia, biegunki, zapalenia okrę\nicy). To zrozumiałe, \e najlepiej
współpracują z lekarzem pacjenci, którzy widzą poprawę. W wypadku osób
starszych (powy\ej 45 roku \ycia) nale\y w czasie zmiany zachować
dodatkowe środki ostro\ności.
Skrzepy
Tłuszcz zwierzęcy, który zawiera du\ą ilość nasyconych kwasów
tłuszczowych, wywiera szczególny skutek na krzepliwość. Wydaje się, \e z
jednej strony wią\e się to z zapotrzebowaniem na heparynę (białko, które
hamuje krzepnięcie krwi) i, z drugiej strony, wydzielaniem enzymów
umo\liwiających krzepnięcie. Przypadki za-krzepicy zdarzające się przy zbyt
nagłym przejściu do diety nisko-węglowodanowej bywaj ą związane ze
stanem przegłodzenia. Mo\e się w nim znalezć organizm łaknący
węglowodanów, do których nawykł, a otrzymujący tłuszcz i mięso, z którymi
nie nauczył się jeszcze sobie radzić i których nagle zaczął dostawać zbyt
du\o.
Często zakrzepica pojawia się w sytuacjach stresowych. Na przykład,
tendencja do zakrzepicy pojawia siÄ™ po operacjach chirurgicznych, po
urodzeniu dziecka, przy krańcowym wyczerpaniu fizycznym. Podobnym
stresem dla organizmu mo\e się okazać przejście do genetycznie
uzasadnionej diety z du\ą ilością tłuszczu i białka. A im bardziej radykalna
zmiana, tym silniejszy stres.
Osoby, które ograniczą dzienny kaloryczny udział węglowodanów z, załó\my,
40% do 72 gramów (czyli maks. 10-20%), doświadczą mniej szych
problemów ni\ te, u których udział ten wynosił 80%. To samo tyczy się wieku
i stanu zdrowia. Poniewa\ osoby, które jadły przede wszystkim
węglowodany, maj ą najpowa\niejsze problemy zdrowotne, zatem równie\
[ Pobierz całość w formacie PDF ]