[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jednak jest w porządku na przykład usprawiedliwiając się:
osoba A: Oglądałam wczoraj wieczorem Isaurę . Kapitalny serial, byłam zachwycona.
osoba B: Nie żartuj, ty oglądasz te bzdury? Przecież to płytka, banalna historyjka, na doda-
tek zle zrobiona!
osoba A: Kochana, jak ja wracam skonana po 10 godzinach pracy i nie wiem gdzie mam
ręce, a gdzie nogi, to ja muszę odpocząć. Po prostu posiedzieć spokojnie i nie
musieć myśleć. Ja nie wiem, czy ktoś inny by wytrzymał taką pracę, jak moja.
osoba B: Ty rzeczywiście bardzo ciężko pracujesz.
Choć argumenty używane przez osobę A nie miały żadnego związku z filmem, udało
jej się udowodnić, że ze względu na bardzo ciężką pracę jest jednak w porządku tak bar-
dzo, że nawet oglądanie Isaury tego nie zniweluje.
Inną możliwością uniknięcia poczucia bycia nie w porządku jest udowodnienie dru-
giej osobie, że to ona jest nie w porządku , a zatem atak. Na przykład:
osoba A: Oglądałam wczoraj Isaurę . Zwietny serial. Uwielbiam to oglądać.
osoba B: Ty naprawdę to oglądasz, te bzdury? Przecież to jest banalna, zle grana historyj-
ka!
osoba A: Ile oglądałaś odcinków ?
osoba B: Widziałam pierwszy i to mi wystarczyło.
osoba A: Jak tak można! Jak możesz w ogóle się wypowiadać? Skoro nie widziałaś
wszystkich odcinków, nie powinnaś w ogóle zabierać głosu w tej sprawie. Czy
wszystkie twoje sÄ…dy sÄ… takie powierzchowne?
Co prawda argumenty osoby A jak i w poprzedniej scence nie wiążą się z filmem,
jednak dobrze służą udowodnieniu, że to osoba B jest nie w porządku . Osoba A odwraca
sytuację żeby uniknąć własnego zawstydzenia, sama zawstydza osobę B, prowokując ją do
obrony. Mówiąc inaczej zagrożona na swoim terytorium stara się przenieść spór na teryto-
rium osoby B. Jest to oczywiście strategia walki, a nie wymiany.
Asertywne podejście do odmiennych poglądów wynika z założenia, że skoro każdy
człowiek ma prawo być sobą, każdy ma prawo do subiektywnego punktu widzenia, do wła-
snej opinii. Asertywność stanowi realizację ideałów demokracji w osobistym planie. Wielość
opinii i ich wymiana między ludzmi są tu wartością samą w sobie. Opinia publiczna w danej
sprawie oznacza wielość podejść, o różnym, często zmiennym stopniu popularności. Wypo-
wiadanie własnego subiektywnego poglądu jest działaniem wartościowym, wzbogacającym
innych, niezależnie od tego, czy człowiek dołącza do większości, czy reprezentuje mało popu-
larne lub skrajne poglądy, bowiem buduje ważny byt społeczny opinię publiczną.
25
Dwie osoby o odmiennych poglądach obie mają rację, gdyż każda ma własną rację.
Dlatego napotykając na rozbieżność nie muszę jej ani ukrywać, ani staczać walki. Mogę po
prostu wymienić się odmiennymi poglądami*. Gdy tak rozumująca osoba napotka kogoś o
odmiennej opinii, nie zareaguje niepokojem lub złością, ale ciekawością, a nawet radością,
gdyż świat staje się bogatszy, jeżeli na tę samą kwestię możemy popatrzeć w różny sposób.
Dalej: osoba ta może chcieć dowiedzieć się czegoś więcej o opinii partnera, aby lepiej zrozu-
mieć jego punkt widzenia. Może być gotowa sama powiedzieć mu więcej o swojej opinii, by
znalezć na przykład kolejne elementy, różniące ich stanowiska. Dzięki takim zabiegom wy-
miana ich opinii będzie precyzyjniejsza i bliżej poznają się nawzajem, jako interesujące i cał-
kiem odrębne jednostki. Przeprowadzona w tym duchu rozmowa na temat
Isaury mogłaby brzmieć następująco:
osoba A: Oglądałam wczoraj Isaurę . Doskonały serial, bardzo lubię go oglądać.
osoba B: Naprawdę to oglądasz ? Ja od razu wyłączam telewizor, tak mnie drażnią te bzdu-
ry.
osoba A: To bardzo ciekawe, widzę, że mamy całkowicie odmienne podejście do tego se-
rialu. Opowiedz koniecznie, dlaczego on cię drażni, a ja ci opowiem, co mi się
podoba.
osoba B: Drażni mnie to, że wszystko jest czarno-białe, dobre i złe charaktery. Banalne
tematy, miłość i podłość, a do tego jeszcze niewolnictwo!
osoba A: Widzisz, właśnie to mnie przyciąga! Ja lubię, gdy postacie w filmie zarysowane
są zdecydowanie. No i ten temat miłość i zło dla mnie najbardziej interesują-
cy, najprawdziwszy ludzki temat. A jak ci się podoba gra aktorów? Może i tu
znajdziemy ciekawe różnice między nami.
osoba B: No ciekawe. Mnie się oczywiście nie podoba, szczególnie główna bohaterka, ta
Isaura, gra z przesadÄ… i ma po prostu zeza. A jak ty jÄ… widzisz?
W tym przykładzie osoby A i B zaangażowały się wzajemnie w nieoceniające badanie
swoich poglądów.
Często jednak, mając najbardziej nawet asertywne zamiary, natykamy się na osoby,
które dostrzegając rozbieżność opinii starają się skłonić nas do zmiany naszej opinii w kie-
runku ich własnej.
Oto kilka wskazówek, pomagających zaprezentować swoje przekonania i utrzymać się
przy nich w takiej sytuacji:
1. Ujawnij rozbieżność opinii, akcentując postawę akceptacji dla tego faktu. Oznacza
to, że w sytuacji wymiany opinii zamiast mówić:
Pan nie ma racji. To bzdura, co pan uważa.
możesz powiedzieć na przykład:
Widzę, że mamy zupełnie odmienne zdanie w tej sprawie.
Zdaniem tym zarysowujesz pluralistyczną płaszczyznę wymiany poglądów. Temu
celowi dobrze służy też użycie parafrazy, a więc powtórzenie własnymi słowami poglądów
swoich i partnera, z zaakcentowaniem rozbieżności:
*
Rozważania te nie dotyczą oczywiście szczególnej sytuacji, gdy wymiana opinii odbywa się pod presją ko-
nieczności ustalenia jednej wspólnej decyzji w jakiejś sprawie. Takich specyficznych sytuacji jest w życiu jed-
nak mniej niż się ludziom wydaje. Jeżeli mąż chce iść do kina, a żona do teatru, mają oni wielu różnych możli-
wości rozwiązania tej sytuacji mogą iść najpierw do kina, a potem do teatru lub odwrotnie, mogą pójść osobno,
każde tam, gdzie chce. Rozwiązanie polegające na wyborze tylko kina, albo tylko teatru, wymagające ze strony
żony lub męża całkowitej rezygnacji ze swoich preferencji i podporządkowania się drugiej osobie jest tylko
jedną z możliwości i jeżeli do niej dochodzi, jest to efektem wyboru określonej postawy interpersonalnej ule-
głości lub dominacji.
26
Rozumiem, że temat poruszany w filmie Isaura uważa pan za banalny i że film ten
nudzi pana. Z kolei dla mnie Isaura jest niezwykle interesujÄ…ca, a temat filmu uwa-
żam za ciekawy i bardzo ważny. Rozumiem, że mamy zupełnie odmienne podejście
do tego filmu.
Przez ujawnienie rozbieżności możesz nie dopuścić do gry nastawionej na ukrycie
tego faktu, a poprzez demonstrację akceptacji komunikujesz partnerowi, że mimo rozbieżno-
ści opinii obaj jesteście w porządku , zatem nie ma powodów, by udowadniać to sobie.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]